یکی دیگر از مباحث مهم پشتیبان گیری که معمولا هم مورد توجه ما قرار نمی گیرد، تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات تلفن همراه مان است. اکثر شما از اطلاعات کامپیوتر و لپ تاپ بک آپ های مناسب و به روزی تهیه کرده و در محل های مطمئن نگه داری می کنید. حتی برخی به یک شیوه پشتیبان گیری قانع نیستند و از چند روش متفاوت برای اطمینان بیشتر استفاده می کنند. اما چند نفر از شما نسخه پشتیبان مناسبی از اطلاعات تلفن های همراهش در اختیار دارد؟

در اولین نظر ممکن است بگویید که مگر من چه اطلاعات مهمی روی گوشی ام دارم که نیاز به تهیه نسخه پشتیبان داشته باشم! کمی دقت کنید، در صدر این لیست اطلاعات تماس و شماره های ذخیره شده روی گوشی تان هستند. توجه کرده اید که چقدر زمان صرف جمع آوری و تکمیل دفترچه تلفن گوشی تان شده و در صورت از بین رفتن آن، چه میزان وقت، هزینه و تلاش برای تشکیل دوباره آن لازم دارید؟ در مورد یادداشت های روزانه، آدرس ها، شماره حساب های بانکی و دیگر مواردی که در حافظه گوشی ذخیره کرده اید، چه می گویید؟ عکس ها، قرارهای ملاقات، آهنگ ها، ویدیوها و… هم از این قاعده مستثنی نیستند.

به نظر می رسد که پشتیبان گیری از موبایل، خیلی مهم تر از آن چیزی است که فکر می کردیم. موبایل تان گم می شود، به سرقت می رود، توسط مایعات آسیب می بیند، زمین می خورد و می میرد و هزار و یک اتفاق دیگر که همواره در کمین آن نشسته اند. پس تا دیر نشده زودتر دست به کار شوید.

پشتیبان گیری از موبایل ها (به خصوص تلفن های همراه هوشمند) به شیوه های متعددی به صورت آنلاین (روی کلود) و آفلاین (بر روی کامپیوتر خودتان) قابل انجام است. در این درس ابتدا به اختصار پشتیبان گیری از تلفن های همراه معمولی را مطرح می کنیم و پس از آن به سراغ سیستم عامل های مختلف اسمارت فون ها می رویم.

پشتیبان گیری از اطلاعات در موبایل های فاقد سیستم عامل هوشمند

یکی از ساده ترین شیوه های بک آپ گیری در بسیاری از موبایل ها، استفاده از برنامه های مدیریتی ویژه آن موبایل است. این برنامه ها معمولا هنگام خرید در بسته بندی دستگاه موجود هستند. البته نکته اینجا است که موبایل های ارزان قیمت، اغلب بدون کابل اتصال به کامپیوتر عرضه می شوند و شما باید آن را جداگانه خریداری کنید.

البته یکی از ایرادهای استفاده از این برنامه ها، این است که معمولا نسخه پشتیبان را با فرمت خاصی که فقط خودشان می توانند بخوانند، ذخیره می کنند. یعنی اینکه شما از این پشتیبان فقط بر روی همین موبایل یا موبایل هایی مانند آن می توانید استفاده کنید. انتقال اطلاعات نسخه پشتیبان به موبایل ساخت دیگر کارخانه ها کاری دشوار و گاهی اوقات غیرممکن است.

یکی دیگر از شیوه های پشتیبان گیری که معمولا فقط از دفترچه تلفن بک آپ می گیرد، استفاده از رابط های ویژه سیم کارت و اتصال آنها به کامپیوتر است. این نوع بک آپ معمولا قابل انتقال به اغلب برندهای تلفن همراه است. قبل از انجام این کار، ابتدا مطمئن شوید که همه شماره تلفن ها از حافظه گوشی به سیم کارت کپی شده اند، تا نسخه پشتیبان شما شامل همه شماره تلفن های ذخیره شده تان باشد. اگر هم تعداد شماره های شما اینقدر است که در سیم کارت جا نمی شوند، می توانید به صورت مرحله ای کار انتقال از گوشی و کپی کردن روی کامپیوتر را انجام دهید.

نکته: بهترین فرمت پشتیبان گیری از شماره تلفن ها، تولید یک فایل CSV است. زیرا این فرمت به گونه ای است که تقریبا قابل بازیابی و استفاده در تمامی تلفن های همراه است. حتی شما می توانید آن را به اکانت جیمیل تان هم وارد کنید و شماره ها را با اطلاعات Contact جیمیل ادغام و همسان سازی کنید.

برای پشتیبان گیری از عکس ها هم می توانید آنها را با کابل USB یا از طریق بلوتوث به کامپیوترتان انتقال دهید. حال تنها کاری که می ماند، انتقال اطلاعات تماس، عکس ها، پیامک ها و دیگر موارد پشتیبان گیری شده بر روی یک ابزار مطمئن همچون CD، کول دیسک، هارد اکسترنال و یا فضای کلود است.

پشتیبان گیری از اطلاعات در تلفن های همراه هوشمند

تقریبا در تمامی تلفن های همراه هوشمند (تلفن هایی که دارای سیستم عامل مانند اندروید، iOS و ویندوز فون هستند) می توانید از برنامه پشتیبان گیری شرکت سازنده، سرویس های پشتیبان گیری آنلاین و برخی برنامه های کامپیوتری فراگیر برای این کار استفاده کنید. در این قسمت ابتدا به برنامه های مشترک بین برندهای مختلف اسمارت فون پرداخته و سپس سراغ شیوه های مهم پشتیبان گیری در سیستم عامل های مشهور موبایل می رویم.

الف: سرویس های پشتیبان گیری کلود

با توجه به استقبال فراوانی که از خدمات آنلاین در زمینه های مختلف شده است، پای این خدمات به دنیای موبایل ها و پشتیبان گیری از آنها هم باز شده است. در اینجا به معرفی برخی از سرویس های رایگان و کاربردی پشتیبان گیری کلود اطلاعات موبایل های هوشمند می پردازیم.

1- Funambol:

این سرویس یکی از ساده ترین و با سلیقه ترین راه حل های پشتیبان گیری از موبایل است. خدمات این سایت رایگان و باز متن است. برای استفاده از آن، تنها لازم است در پورتال myFUNAMBOL اکانتی ساخته و اپلیکیشن مربوط به آن را روی موبایل تان نصب کنید. حال به شکل کاملا موثر و قابل قبولی نسخه ای از اطلاعات موبایل تان به سرورهای این سرویس منتقل شده و برنامه دائما در تماس با سرور بوده و اطلاعات با آن همسان سازی می شود.

نکته جالب این سرویس، امکان استفاده آن در دامنه وسیعی از موبایل های معمولی و اسمارت فون ها است. در این صفحه می توانید لیست موبایل هایی را که این برنامه پشتیبانی می کند، ببینید.

2- جیمیل: در همه گوشی های مجهز به سیستم عامل اندروید، به راحتی می توانید دفترچه تلفن خود را با اکانت جیمیل تان همسان سازی کرده و نسخه ای از این اطلاعات را درون ایمیل تان داشته باشید. از این پس هر شماره ای که به گوشی اضافه شود، در اولین فرصت به لیست Contacts جیمیل هم افزوده می شود. در صورت اضافه کردن مشخصات در جیمیل، این تغییرات را روی گوشی تان هم خواهید داشت.

ب: پشتیبان گیری در سیستم عامل های مختلف موبایل

1- Android

برای تهیه نسخه پشتیبان از شماره های تلفن و دیگر اطلاعات تماس، همسان سازی و اتصال موبایل به اکانت جیمیل یک راه مطمئن و کاربردی است که در بخش قبلی توضیح دادیم. شیوه دیگر هم استفاده از امکانات خود گوشی و نگهداری یک کپی از دفترچه تلفن بر روی کارت حافظه دستگاه است. این مورد را در Contact Menu خواهید یافت.

برخی گوشی های معمولی بعد از مدتی، پیغام می دهند که فضای نگهداری اس ام اس پر شده و باید برخی از آنها را پاک کنید. اما در اسمارت فون ها، بسته به حجم حافظه دستگاه و کارت حافظه آن، می توانید تعداد نامحدودی اس ام اس را نگه دارید. اما این قابلیت ایراداتی هم دارد. مثلا عدم محدودیت در تعداد اس ام اس ها باعث می شود شما اطلاعات مهمی را هم که به صورت پیامک دریافت کرده اید، در جای مطمئنی ثبت نکنید و آنها را در همان اینباکس پیامک ها نگهدارید. این کار، در صورت وقوع حادثه می تواند باعث دردسرهای فراوانی شود.

با استفاده از برنامه رایگان SMSBackup می توانید به راحتی و به صورت خودکار تمام اس ام اس های تان را به اکانت جیمیل تان منتقل کنید. این برنامه اس ام اس ها را به صورت ایمیل برای اکانت جیمیل تان ارسال می کند. در جیمیل می توانید با ساخت لیبل و فیلتر (به دوره استاد بزرگی ایمیل و جیمیل مراجعه کنید) نسخه پشتیبانی از تمامی اس ام اس ها را در جیمیل تان داشته باشید. تنها نکته مهم این است که برای استفاده از این اپلیکیشن، باید قابلیت IMAP را در صفحه تنظیمات جیمیل تان فعال کرده باشید.

تهیه نسخه پشتیبان از متن، عکس، ویدیو و آهنگ ها هم که بسیار ساده و مانند بسیاری موبایل های دیگر انجام می گیرد. تنها کافی است آنها را درون کامپیوتر یا یک حافظه جانبی گوشی، کپی کرده و سپس به یک ابزار نگهداری امن و قابل اطمینان منتقل کنید.

برای پشتیبان گیری از اپلیکیشن ها هم می توانید از برنامه مدیریت فایل Astro File Manager استفاده کنید که علاوه بر مدیریت فایل ها و پوشه ها، امکان تهیه پشتیبان از اپلیکیشن ها را هم دارد. البته اگر از اندروید ورژن 2.2 یا جدیدتر استفاده می کنید، می توانید به صورت خودکار اپلیکیشن ها از همان ابتدا را روی حافظه جانبی گوشی نصب کنید.

از هر یک از این دو روش که برای پشتیبان گیری اپلیکیشن ها استفاده کنید، در مرحله بعد می توانید به راحتی نسخه ای از اطلاعات حافظه جانبی را به کامپیوتر، کول دیسک یا هر ابزار مطمئن دیگری منتقل کرده و نگهداری کرد.

علاوه بر اینها اپلیکیشن های نسبتا کاملی هم برای اندروید نوشته شده اند که می توانید با یک جستجوی کوچک در اندروید مارکت آنها را پیدا کنید. تنها مشکل اینجاست که اکثر برنامه هایی که نسخه پشتیبان کامل و جامعی از گوشی اندرویدی شما تهیه می کنند، غیر رایگان بوده و استفاده از آنها مستلزم پرداخت هزینه است.

2- iOS

استفاده کنندگان آیفون شاید خوشبخت ترین کاربران در بحث پشتیبان گیری موبایل ها هستند. زیرا آنها به هیچ برنامه جانبی یا تنظیم خاصی برای پشتیبان گیری نیاز ندارند. برنامه iTunes به صورت خودکار هنگام اتصال گوشی به کامپیوتر، از اطلاعات روی آن یک نسخه پشتیبان تهیه کرده و نگهداری می کند. بک آپ ها به صورت فایل هایی با تاریخ و ساعت تهیه پشتیبان بر روی کامپیوتر ذخیره می شوند. و هر گاه که نیاز به بازیابی آنها داشته باشید، تنها کافی است آیفون را به کامپیوتر وصل کرده، در آی تیونز بر روی نام آیفون راست کلیک کرده و گزینه Restore را انتخاب کنید. تا به آخرین نسخه پشتیبان ذخیره شده برگردانده شوید.

در واقع آی تیونز از تمام زندگی شما بر روی آیفون بک آپ می گیرد. این نسخه پشتیبان شامل تمام شماره تلفن ها، اطلاعات تماس، برنامه ها، اس ام اس ها، عکس ها، آهنگ ها و… است. اگر هم که به امنیت و نگهداری نسخه پشتیبان اهمیت می دهید، می توانید فایل ذخیره شده توسط آی تیونز را در محلی خارج از کامپیوتر تان هم نگه داری کنید. ضمنا آی تیونز امکان رمزنگاری فایل پشتیبان را هم در اختیار شما قرار می دهد. این فایل را در مسیر زیر می توانید بیابید:

مک: ~/Library/Application Support/MobileSync/Backup/

ویندوز ایکس پی: \Documents and Settings\(username)\Application Data\Apple Computer\MobileSync\Backup\

ویندوز ویستا و سون: \Users\(username)\AppData\Roaming\Apple Computer\MobileSync\Backup\

توجه: در موارد محدودی و در برخی گوشی هایی که «جیل بریک» شده اند دیده شده که ممکن است به دلایل نامشخص، آی تیونز به درستی عمل نکرده و شما امکان بازیابی اطلاعات تان را نداشته باشید. بهتر است اگر اطلاعات حساسی را بر روی آیفون خود نگهداری می کنید، به شیوه ای دیگر، نسخه ای از آنها را به صورت دستی به محل و ابزار دیگری منتقل کنید. این سخن مهم را در این دوره آموزشی باز هم تکرار می کنیم: همیشه باید اطمینان حاصل کنید که پشتیبان های شما در عمل درست کار می کنند.

3- ویندوز موبایل:

مایکروسافت هم کاربران سیستم عامل موبایل خود را تنها نگذاشته و با ارائه برنامه های رایگان ActiveSync و Windows Mobile Device Center به یاری آنها آمده است. این برنامه ها به صورت خودکار نسخه ای از اطلاعات گوشی شما را به کامپیوتر منتقل کرده و هر گاه که گوشی را به کامپیوتر وصل کنید، اطلاعات گوشی با نسخه پشتیبان کامپیوتر همسان و به روز می شوند.

در ویندوز ایکس پی باید برنامه ActiveSync را نصب کنید تا امکان پشتیبان گیری خودکار را داشته باشید.

در ویندوز ویستا هم باید برنامه Windows Mobile Device Center را نصب نمایید.

در ویندوز سون معمولا با اتصال موبایل های ویندوزی، سیستم پیغام می دهد که باید برنامه Windows Mobile Device Center را نصب کنید.

اما اگر از سیستم عامل ویندوز استفاده نمی کنید یا به پشتیبان گیری آن اعتماد ندارید، می توانید از دو برنامه رایگان دیگر هم برای تهیه نسخه های پشتیبان استفاده کنید:

3-1: My Phone

این برنامه یکی دیگر از محصولات شرکت مایکروسافت است که کاربران ویندوز موبایل 6.0 به بالا می توانند به رایگان از آن استفاده کنند. این برنامه علی رغم ظاهر ساده و غلط انداز خود، توانایی های بسیاری دارد و از هر چیزی که بر روی تلفن همراه ویندوز موبایلی خود داشته باشید، پشتیبان می گیرد.

مواردی که این برنامه به صورت پیش فرض پشتیبان می گیرد عبارتند از: دفترچه تلفن، تقویم، قرار ملاقات، کارهای روزانه، عکس، ویدیو، پیامک، آهنگ ها و… .

3-2: PIM Backup

اگر قصد دارید که بدون نیاز به کامپیوتر یا دسترسی آنلاین و کلود، از موبایل خود پشتیبان بگیرید، این برنامه انتخاب مناسبی خواهد بود. شاید شکل ظاهری این برنامه کمی قدیمی و از مد افتاده به نظر برسد، اما کارش را بسیار خوب بلد است.

با این برنامه می توانید از قرار ملاقات ها، تاریخچه تماس ها، دفترچه تلفن، اس ام اس ها و دیگر فایل ها و بخش های تلفن تان پشتیبان بگیرید و به راحتی هم آنها را بازیافت کنید.

نکته جالب اینجا است که این اپلیکیشن تمامی اطلاعات پشتیبان گیری را تنها درون یک فایل ذخیره می کند. برای بازیابی آن هم تنها کافی است که برنامه بر روی گوشی نصب باشد، در این صورت می توان روی هر گوشی دیگری که این برنامه را داشته باشد، اطلاعات را بازیابی کرد.

ضمن اینکه این فایل را می توانید به راحتی از روی گوشی به حافظه جانبی یا هر ابزار نگهداری پشتیبان دیگری منتقل کرده و در جای امنی نگه دارید.

4- سیمبیان

بسته به اینکه از چه نسخه ای از سیستم عامل سیمبیان استفاده می کنید و موبایل تان ساخت کدام کارخانه است، شیوه های بسیار متفاوتی برای پشتیبان گیری در مقابل شما قرار دارند. اگر گوشی شما نوکیا باشد، بهترین انتخاب Ovi Suite است که به صورت خودکار نسخه پشتیبان کاملی از اطلاعات موبایل تان تهیه می کند. تنها کافی است آن را نصب کرده و موبایل نوکیای تان را با کابل USB به کامپیوتر متصل نمایید. حال طبق برنامه گام به گام پیش بروید تا همه چیز آماده کار شود و بک آپ گیری آغاز گردد.

اگر هم از گوشی غیر نوکیا استفاده می کنید، کار کمی سخت تر می شود. مثلا کاربران سامسونگ می توانند از برنامه The Symbian Tool استفاده کنند.

این برنامه می تواند یک کپی کامل از تلفن سامسونگ سیمبیانی شما تهیه کرده و در اختیار تان بگذارد. یعنی اینکه هنگام بازیافت می تواند بیت به بیت اطلاعات موبایل در هنگام پشتیبان گیری را برگردانید.

البته بهتر است برای هر مدل گوشی سیمبیان، به دنبال برنامه ویژه آن در سایت کارخانه سازنده اش باشید تا همخوانی و هماهنگی بیشتری را برای پشتیبان گیری بدون مشکل داشته باشید.

منبع:وبلاگ دیدبان رایانه ای