مکانیزمهای قفل گذاری (1)

یکی از مواردی که کاربران کامپیوتر همیشه نگران اون هستند، دسترسی غیر مجاز دیگران به اطلاعات شخصی، محرمانه و مهم اونهاست.

به همین دلیل، همیشه به دنبال راههایی برای محافظت از این اطلاعات می گردن.

کاربران معمولا از امکانات سیستم عامل و نرم افزارهای جانبی برای مخفی کردن و رمز گذاری بر روی فایل ها و پوشه ها ، استفاده می کنن. استفاده از این نرم افزار ها و ابزار ها، در عین حالی که می تونه سودمند باشه، خطر جدی ای هم برای اطلاعات مهم و اساسی به حساب میاد. برای رمز گذاری روی فایل ها و پوشه ها ، نرم افزار های زیادی وجود داره و هر گروه از این نرم افزار ها، روش خاص خودشون رو برای انجام این کارها دارن. بعضی هاشون تنها کاری که انجام میدن این هست که برای راحتی کاربر، محیط گرافیکی ای رو بوجود آوردن تا کاربرا بدون نیاز به داشتن اطلاعات زیاد و پیچیده، تنظیمات امنیتی ویندوز، مثل رجیستری رو تغییر بدن. مثلاً یک پارتیشن ویندوز رو مخفی می کنن و یا به یک فایل یا پوشه خاصیتی می دن که به راحتی دیده نشن.

جالبه بدونید بعضی از ویروس ها هم از همین روش استفاده می کنن و مثلاً تغییراتی در خواص یک فایل یا پوشه بوجود می یارن که فایل های شما دیده نشن. شاید این اتفاق برای شما هم افتاده باشه که یک فلش دیسک رو به کامپیوترتون می زنید و با اینکه ویندوز نشون میده که بخشی از ظرفیت اون پر هست، ولی شما هیچ اطلاعاتی داخلش نمی بینید.

ایجاد تغییرات غلط در رجیستری، می تونه باعث آسیب دیدن ویندوز بشه. اما این نرم افزار ها فقط در بعضی موارد مشخص تغییرات ایجاد می کنن و کاربر حتی ناخواسته هم نمی تونه تغیراتی بده که باعث آسیب دیدن ویندوز بشه. از نمونه های خوب برای انجام این تغییرات، نرم افزار هایی به نام Tweak  هستن که تقریبا برای تمام نسخه های ویندوز ارائه شدن.

یه سری نرم افزارهای دیگه برای انجام تنظیماتشون نیاز به امکانات ویندوز ندارن و خودشون قابلیت هایی دارن که برای حفاظت از اطلاعات از اونها استفاده می کنن.

اساس کار این نرم افزار ها اجرای یک برنامه در هنگام شروع به کار ویندوزه که تمام فایلها و پوشه های کاربر رو زیر نظر می گیره. وقتی کاربر سعی می کنه فایلی که روی اون محدودیت دسترسی اعمال شده رو باز کنه این نرم افزار فعال میشه و به کاربر پیغامی نشون می ده و ازش رمز عبور می خواد. یکی از معروف ترین نرم افزار های این گروه، نرم افزار Folder Guard هست. این نرم افزار علاوه بر اینکه می تونه برای دسترسی به اطلاعات محدودیت هایی ایجاد کنه، برای کنترل دسترسی کاربران به بخش های مختلف ویندوز هم گزینه های مختلفی داره. از نقاط قوت این نرم افزار، امکان ساخت یک دیسک نجات برای مواقع ضروریه. یعنی زمانی که کاربر رمز عبورش رو فراموش کرده و راهی برای ورود به نرم افزار نداره.

وجود دیسک نجات، در نرم افزار هایی مثل Folder Guard اهمیت زیادی داره، چون برای هر کسی ممکنه این اتفاق بیفته که رمز عبورش رو فراموش کنه. مخصوصاً الان که هر کسی چند تا پست الکترونیکی و کارت بانکی و رمز های عبور مختلف داره که نگهداری خود این رمز ها کار راحتی نیست.

حتماً شما هم در جاهایی مثل محل ورود به پست الکترونیکی، دیدید که همیشه گزینه ای برای کسانی که رمز عبورشون رو فراموش کردن قرار میدن. اگر این قابلیت در نظر گرفته نشده باشه، در صورتیکه رمز عبور فراموش بشه، همه اطلاعاتی که حفظ اونها برای شما مهم بوده یک دفعه از دست میره.

تا اینجا مشکل اصلی کار با این نرم افزار ها فراموش کردن رمز عبور نرم افزاره. اما واقعیت اینه که همه مشکلات به اینجا ختم نمی شه.

با وجودی که این نرم افزار ها به کاربراشون در مورد حفظ اطلاعات اطمینان می دن، اما در عین حال مشکلات این نرم افزار ها باعث میشه این شرکت ها به کاربرانشون توصیه کنن که همیشه از اطلاعاتشون نسخه پشتیبان تهیه کنن.  به عنوان مثال وقتی برای اولین بار کسی یک نمونه از این نرم افزار ها رو باز می کنه با پیغامی روبرو می شه که که در اون به کاربر در مورد نداشتن نسخه پشتیبان هشدار می ده.

پیغام این نرم افزار نشون دهنده یک هشدار جدی به کاربرانه و به این معنیه که حتی اگر همه چیز هم توسط نرم افزار درست انجام بشه، باز هم ممکنه اتفاقات پیش بینی نشده ای بیفته که اطلاعات شما رو دچار مشکل بکنه. پس لازمه که یک نسخه پشتیبان از اطلاعات خودتون داشته باشید.

اجازه بدید یکی دیگه از نرم افزار های معتبر و قدرتمند در این زمینه رو با هم بررسی کنیم . نرم افزار True Crypt با اینکه یک نرم افزار رایگانه، در عین حالی رمز گذاری بسیار قدرت مندی داره .

به گفته سازندگان این نرم افزار، روش رمز گذاری در این برنامه به قدری پیچیدست که اگر شما زمانی رمز عبورتون رو فراموش کردید، هیچ راه برای دسترسی به اطلاعاتتون ندارید و رمز عبور در همه حال برای ورود به نرم افزار الزامیه. اگر هم فکر می کنید که با هک کردن میشه مشکل رو حل کرد باید بگیم این کار احتمالا چندین سال زمان می گیره و باز هم امکان داره که نتیجه ای بدست نیاد. پس میشه گفت در عمل راهی برای عبور از این نرم افزار وجود نداره و اگر کسی رمز عبورش رو پیدا نکنه، باید با اطلاعاتش خداحافظی کنه.

حالا اینکه چنین وضعیتی رو باید یه مزیت دونست یا نقطه ضعف، خودتون قضاوت کنید.

True Crypt گرچه مستقل از تنظیمات ویندوز عمل می کنه، اما در زمان اجرا، وابستگی زیادی به ویندوز داره. این برنامه یک پارتیشن مجازی درست می کنه و اطلاعات رو اونجا می ذاره. مشکلی که وجود داره اینه که اگر اون پارتیشن حذف بشه یا آسیب ببینه، همه اطلاعاتی که در اون پارتیشن مجازی بودن هم از بین میرن.

همینطور که دیدید همه این نرم افزار ها در محیط سیستم عامل کار می کنن و به اون وابسته هستن. بعضی ها با حذف سیستم عامل، همه خاصیت هاشون رو از دست میدن و بعضی های دیگه حتی اگر سیستم عامل هم از بین بره، باز هم اون قابلیت ها رو حفظ می کنن. هر دوی این حالتها، خطرناکن.

اگر قرار باشه با حذف سیستم عامل همه محدودیت ها برداشته بشه، یعنی به سادگی و با تعویض سیستم عامل و یا با نصب یک سیستم عامل موازی میشه همه خواص این نرم افزارها رو غیر فعال کرد. بنابراین عملاً حفاظتی صورت نگرفته.

از طرف دیگه اگر با نبود سیستم عامل، باز هم محدودیت ها بر روی اطلاعات باقی بمونه، به دلیل وابستگی اونها به سیستم عامل، از بین رفتن و یا تعویض سیستم عامل به معنی از دست داده اطلاعاته. در نتیجه همه کار هایی که برای حفظ اطلاعات انجام شده به از دست دادن اطلاعات مهم و حیاتی شده منجر میشه.

فکر می کنم با دیدین این نرم افزار ها متوجه شدید که استفاده از اونها نه تنها بی خطر نیست، بلکه گاهی اوقات می تونه به از دست داده اطاعات شما هم منجر بشه.

پس برای کار با اونها حتماً قبل از استفاده، از اطلاعات مهمتون یک نسخه پشتیبانی تهیه کنید. بعد مراحل رمز گذاری رو با چند تا فایل و پوشه به صورت آزمایشی، امتحان کنید و در نهایت وقتی کاملاً مطمئن شدید که کار با اون رو یاد گرفتید، اونوقت می تونید این کار رو با اطلاعات اصلی انجام بدید. در عین حال بهتره که از نرم افزار هایی استفاده کنید که امکان ساخت دیسک نجات رو داشته باشن و یا اینکه برای زمانی که رمز عبور فراموش شده هم فکری کرده باشن. وقتی همه این کار ها رو انجام دادید اونوقت می تونید از این نرم افزار ها استفاده کنید. اما اگر فکر می کنید که کار با این نرم افزار ها برای شما مشکله و یا روال پیچیده ای دارن، بهتره روش دیگه ای رو برای حفظ اطلاعات پیدا کنید.